Türkmenistan’da üretilen ürünlerin ihracatı: Gelişme yönü

Ogulgözel Recepova
Türkmenistan’da üretilen ürünlerin ihracatı: Gelişme yönü
Türkmenistan işbirliğinin kurulması ve geliştirilmesi için serbest ticarete büyük önem vermektedir.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) uzmanları, 2020'nin ikinci yarısında ticaretin beklenenden daha yüksek seviyelerde olacağına dair verilere dayanarak, sektörün geleceği konusunda iyimser bir tutum sergiliyorlar. Uzmanlara göre, salgın nedeniyle yüzde 5,3 oranında azalan uluslararası ticaret hacmi bu yı yüzde 8, önümüzdeki yıl da yüzde 4 oranında büyüyebilir.

Salgının yol açtığı zorluklara ve küresel ürün üreticileri arasındaki ticari anlaşmazlıklara rağmen, uluslararası ticaret sistemi etkin bir şekilde işlemeye devam etti. Bu, durumun kötüye gitmesini engelledi. Ekonomik kriz döneminde ticaret sisteminin etkin bir şekilde işlemeye devam etmesine, Dünya Ticaret Örgütü üye ülkelerinin taahhütleri, uluslararası düzenlemeler, piyasa katılımcılarının ekonomik çıkarları gibi bir dizi faktör olumlu katkı sağladı.

Dünya Ticaret Örgütü uzmanları, uluslararası ticaret kısıtlamalarının kaldırılması ve piyasaların normal işlemesinin sağlanması yönünde çağrıda bulunuyorlar. Dünya Ticaret Örgütü Genel Müdürü Ngozi Okonjo-Etoala'nın yakın tarihli bir basın toplantısında belirttiği gibi, bu önlemler sağlık ve ekonomik iyileşme açısından çok önemlidir.

Avrasya ticaret yollarının kesişme noktasında yer alan Türkmenistan, işbirliğinin kurulması ve geliştirilmesi için serbest ticarete büyük önem vermektedir. Temmuz 2020'de Dünya Ticaret Örgütü'nde gözlemci statüsü kazanan Türkmenistan, işbirliğinin geliştirilmesine ve Türkmenistan’da üretilen mallarının dünya pazarlarına ihracatına büyük önem veriyor.

Türkmenistan'ın 2020-2025 yılları Dış Ekonomik Faaliyetlerin Geliştirilmesi Programı’nın uygulanmasında onlarca bakanlık ve özel sektör yer alıyor. Türkmenistan'ın DTÖ'deki gözlemci statüsü, Türkmenistan’ın uluslararası ticaret sistemindeki konumunu güçlendirmesine, ticaret stratejilerinin etkinliğini arttırmaya yönelik yeni "fırsatların" oluşmasına katkıda bulunuyor.

Ticaret, küresel risklerin aşılmasında ve Türkmenistan ekonomisinin istikrarının sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'da Türkmenistan heyetiyle yaptığı görüşmede, iki ülke arasındaki ticaretin yaklaşık yüzde 40 oranında büyüdüğünü ve bunun "iyi bir sonuç" olduğunu belirtti.

Yakında Kazan'da (Tataristan Cumhuriyeti, Rusya) Türkmenistan Ticaret Evi’nin açılması, ikili ticaretin mevcut potansiyelinin daha da arttırılmasına yardımcı olacaktır. Ticaret Evi’nin çalışmaları, Türkmenistanlı şirketlerin ürünlerini Rusya pazarlarında tanıtmaya ve Türkmenistan Milli ekonomisinin ihracat potansiyelini genişletmeye yönelik olacaktır.

Halihazırda Türkmenistan ile Kazakistan, üretimin gelişmesi ve iki ülke girişimcileri arasında ticari anlaşmaların yapılması için karşılıklı Türkmenistan ve Kazakistan Ticaret Evlerinin açılmasına yönelik ilgili çalışmaları sürdürüyor. Taraflar, karşılıklı Türkmenistan ve Kazakistan Ticaret Evlerinin açılmasının, iki ülke arasındaki ticareti arttıracağına ve iş çevreleri arasında karşılıklı ilişkilerin gelişmesini teşvik edeceğine inanıyorlar.

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ithal ikameci ve ihracata yönelik ürünlerin arttırılmasındaki önemini göz önüne alarak, yeni pazarlar ve üretilmiş rekabetçi malları satmanın yollarını bulmaya yönelik geniş kapsamlı destek sağlanmasının önemine vurgu yapıyor.

Özellikle Türkmenistan’ın özel sektör üreticilerine ürün ihracatı ve dünya pazarındaki konumlarının güçlendirilmesi konusunda pazarlama, hukuki ve danışmanlık desteği verilmesi öngörülüyor. İhracat destek merkezinin yanı sıra küçük ve orta ölçekli işletmeler için destek merkezinin kurulması bu konuda yardımcı olacaktır. Bu amaçla yurt dışı deneyimlerin incelenmesi de planlanıyor.

Bu makale, ilk önce Türkmenistan: Altın Asır elektron gezetesinde 07.04.2021 tarihinde yayımlandı.

2022