Tekstil endüstrisi, Türkmenistan'ın ulusal ekonomisinin önde gelen sektörlerinden biridir. Devletin tam desteğiyle sektör en hızlı büyüyen sektörlerden biri haline geldi. Bağımsızlık yıllarında, yeni tekstil fabrikalarının inşası ve mevcut olanların yeniden inşası için 2 milyar ABD dolarından fazla yatırım yapıldı. Halihazırda Türkmenistan’da, büyük tekstil kompleksleri, pamuk eğirme ve tekstil endüstrileri, konfeksiyon fabrikaları, ayakkabı fabrikaları, deri ve yün işleme fabrikaları dahil olmak üzere 70'ten fazla tekstil fabrikası bulunmaktadır.
Mevcut tekstil fabrikaları dünyanın önde gelen üreticilerinin ileri teknoloji ekipmanlarıyla donatılmıştır. Bu önde gelen teknolojik ekipman üretici şirketler, Rieter, Benninger (İsviçre), Trützschler, Schlafhorst, Zinser, Monforst, Küsters (Almanya), Marzoli, Mario Crosta, Reggiani, Arioli , Savio (İtalya), Tsudakoma , Juki , Muratec (Japonya), Picanol (Belçika) ve diğerleridir.
Yabancı şirketler ve uluslararası finans kuruluşları ile başarılı işbirliği, Türkmenistan'ın tekstil endüstrisinin daha da gelişmesini sağlıyor. Yabancı şirketlerin katılımıyla 13 modern tekstil kompleksi faaliyete geçirildi. Bu tekstil komplekslerinde, uluslararası kalite standartlarını, yönetim ve pazarlama gereksinimlerini karşılayan ürünler üretilmektedir. Sektörün önündeki görevleri yerine getirmesine yönelik son teknoloji ekipmanlarla donatılmış 2 son teknoloji tekstil kompleksinin inşası da sürdürülmektedir.Bu komplekslerin üretim tesislerinde eğirme, dokumacılık, boyama ve dikiş üretimi devreye alınacak.Hammadde olarak Türkmenistan’ın tarımsal alanlarında yetiştirilen ince lifli pamuk kullanılacak.
Türkmenistan Devlet Başkanı'nın belirlediği görevleri yerine getirebilmek için sektör işletmelerinde üretim ve teknik altyapıyı modernize etmek ve yerel doğal kaynaklara dayalı yenilikçi ürünler yaratmak için kapsamlı bir program geliştirilmiştir. Program, uygun fiyatlarla ve birçok türde yüksek kaliteli yerli ürünün üretimini arttırarak, ithal edilen malların miktarını azaltmaya olanak sağlayacaktır. 2025 yılına kadar, tekstil sektöründe 30 projenin uygulanmasına yönelik 300 milyon ABD dolarından fazla fon sağlanması planlanıyor. Dolayısıyla ilgili dönemde mal üretimi yüzde 120 oranında artacaktır. Planlanan önlemlerin uygulanması, Türkmenistan'ın tekstil sektöründeki mevcut fabrikaların yeniden donatılmasına ve yeni yüksek teknolojili üretimler oluşturulmasına olanak sağlayacaktır.
Büyük ölçekli yatırımlar yalnızca mevcut kapasitelerin genişletilmesine değil, aynı zamanda mevcut fabrikalar temelinde çevre dostu ürünler üreten yeni ve daha iyi üretim alanlarının oluşturulmasına da odaklanacaktır. Bu fabrikaların Spunlace ve Spunbond non woven (dokuma ve örme olmayan) materyallerinin yanı sıra kadınlar için yeni kumaşları piyasaya sürmesi planlanıyor. Ayrıca burada, spor giyimlerin üretiminde kullanılmak üzere yüksek kaliteli kumaş üretimine yönelik özel ekipmanlar kurulacak. Deve ve keçi yünü işleme tesisi de otomatik teknolojilerle donatılacak.
Aşkabat pamuk kumaş fabrikasında Syntepon üretim tesisi faaliyete geçti. Ayrıca, farklı makineler için farklı tipte kayış üretimi de kurulmuştur.Gıpcak tekstil kompleksinde kauçuk üretimi, tıbbi ürünlerin üretildiği Aşkabat fabrikasında ise tek sefer kullanımlık ağız burun maskelerinin üretimi faaliyete geçti.
Aşkabat Modeller Evi, Shima Seiki şirketi tarafından üretilen modern dokuma ekipmanlarını satın alma sürecindedir.Bu, örme ürünlerin çeşitliliğini arttıracaktır.
Bu projeler sonucunda ve yeni üretim alanlarının faaliyete geçirilmesiyle tekstil sektörünün yeni üretim hacmi 1 milyar manatı aşacak. İthal malların ikame edilmesi projesi kapsamında iç piyasa talebi üretilen bu ürünlerle karşılanacak ve 150 milyon ABD dolarından fazla yabancı sermaye tasarrufu sağlanacak.
Yeni teknolojilerin kullanılması ile birlikte, üretilen ürünlerin kalitesinin iyileştirilmesine ve çevresel güvenlik gereksinimlerinin karşılanmasına özel önem verilmektedir. Türkmenistan tekstil sektöründe doğal malzemelerin kullanılması, dünya çapında çeşitli şirketlere sipariş veren uluslararası markaları cezbetmektedir. Türkmenistan'ın önde gelen tekstil işletmelerinin ürünleri uluslararası düzeyde tanınırlığı bulunmaktadır ve WRAP ve OHSAS 18001 standartlarına sahip olurken, ISO 9001, 9002, ISO 14001 sertifikaları ile ödüllendirilmiştir.
Halihazırda ihraç edilen tekstil ürünlerinin yüzde 80'den fazlası BDT, Avrupa, Asya ve diğer bölgelere ihraç edilmektedir. Türkiye, Rusya, Çin, Kazakistan, Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya ve Ukrayna Türkmenistan tekstil endüstrisinin ana müşterileridir. Tekstil ürünleri dünya çapında 15 ülkeye gönderiliyor. 30'dan fazla tekstil fabrıkası ihracatçı konumundadır. Türkmenistan tekstilinin 2020 yılının 11 ayında 318 milyon 900 bin ABD doları tutarındaki ihracatı, dünya pazarındaki dağıtımının istikrarını kanıtlamaktadır.
Türkmenistan’ın tekstil işletmeleri yurt dışındaki fuarlara (Çin, Rusya, Kazakistan, Beyaz Rusya, Özbekistan, Tacikistan, Kore, Türkiye, Almanya) aktif olarak katılmaktadırlar. Ayrıca yabancı ortaklar için tanıtım gezileri ve fuar etkinlikleri düzenlenmiş, bu faaliyetler sonucunda ek ihracat anlaşmaları imzalanmıştır. Borsa ticareti, ticaret evleri ve e-mağazalar yoluyla tekstil satışı uygulaması oluşturulmuştur.
Tekstil sektörünün gelişmesine yönelik tedbirler, sektörün gelişmişlik seviyesinin, Türkmenistan tekstil ürünlerinin dünya pazarlarındaki rekabet gücünün artırılmasına ve Türkmenistan’ın ekonomik durumunun iyileştirilmesine yardımcı olacaktır.
Kaynak: Altın Asır elektron gazetesi, 10.12.2020
