Pandemi döneminde yaşanan çip krizi, tedarik zinciri gibi sorunlar birçok alanda olduğu gibi araba fiyatlarını da etkiledi. Tüm bu gelişmelerden sonra araba arzı azaldı ve araba fiyatları fırladı. Yeni araba üretimi yavaşladığında, araba sahibi olan insanlar araçlarına daha uzun süre bağlı kaldılar, bu da ikinci el araç pazarındaki arzı azalttı, dolayısıyla ikinci el araçların fiyatlarında artış yaşandı.
ABD merkezli kullanılmış araba ticaret sitesi olan iSeeCars, üç ve beş yıllık ikinci el araba fiyatlarını analizine tabi tuttu. Site bazı araçların sıfır olan değerinden yüzde 50’den fazla değer kaybettiğini buldu.
iSeeCars, 2022’de satılan üç milyonu aşkın üç ve beş yaşındaki kullanılmış arabaları analiz etti ve ortalama beş yaşındaki arabaların MSRP'den (manufacturer's suggested retail price- üreticinin önerdiği satış fiyatı) değerinin ortalama yüzde 33,3’ünü kaybettiğini buldu.
Siteye göre, son beş yılda en yüksek fiyat düşüşüne sahip otomobil yüzde 56,9’luk bir düşüşle BMW 7 Serisi oldu ve ortalama fiyat 61.923 ABD dolarına geriledi.
Sırasıyla Maserati Ghibli (%-56.3), Jaguar XF (%-54), Infiniti QX80 (%-52.6), Cadillac Escalade ESV (%-52.3), Mercedes-Benz S-Class (%-51.9), Lincoln Navigator ( -51.9%) Audi A6 (-51.5%), Volvo S90 (-51.4%), Ford Expedition (-50.7%) yüzde 50’den fazla diğer kaybeden arabalardır.
iSeeCars, orta boy kamyonların ve spor arabaların, yakıt tasarruflu araçların son beş yılın en yavaş değer kaybetme eğiliminde olduğunu, lüks markaların ise çok daha hızlı değer kaybetme eğiliminde olduğunu analiz etti.
Elektrikli araçların değer kaybı ortalama yüzde 44,2 kaydedilirken, Nissan Leaf yüzde 49,1 en yüksek elektrikli araçlar arasında en düşük değer kaybı da Tesla Model S ve X oldu. Bunlar sırasıyla yüzde 43,7 ve yüzde 38,8 değer kaybetmiştir.
iSeeCars Baş Analisti Karl Brauer, ‘’Pandemi ile ilgili yeni otomobil üretimindeki kesintiler nedeniyle son model kullanılmış otomobillerin göreceli kıtlığı, kullanılmış otomobil değerlerini bir yıldan fazla bir süredir yüksek tutuyor.’’ diye kaydetti. Bireysel modellere bakıldığında, Jeep Wrangler en iyi ikinci el değerli otomobillerin başında gelirken, BMW 7 Serisi en yüksek oranda değer kaybeden araç olmuştur.
Uzmanlara göre, ikinci el araba fiyatlarının düşme oranını tahmin etmek çok zor, ancak artan yeni araç arzı yeni ve ikinci el araç fiyatlarının düşmesine yardımcı oluyor.
Nurmurat Mommayev,
Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Doktora Adayı, İstanbul, Türkiye
