Cumartesi günü Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov başkanlığında, Aşkabat’ta Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (EİT) 15. Zirvesi yapıldı. İlgili haber, Türkmenistan resmi medyasında yer aldı.
Habere göre, bu yıl EİT dönemi başkanı Türkmenistan tarafından düzenlenen zirveye Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, İran İslam Cumhuriyet Cumhurbaşkanı Seyid İbrahim Reisi, Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Pakistan Cumhurbaşkanı Arif Alvi, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev katıldı. Toplantıda Kazakistan’ı Başbakan Askar Mamin temsil etti. Ayrıca zirveye EİT Genel Sekreteri Husrav Noziri de katıldı.
Zirvede açılış konuşmasını gerçekleştiren Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın yürüttüğü dış politikasında Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ile olan işbirliğinin geliştirilmesine özel önem verdiğini belirtti.
Türkmenistan Lideri, zirvenin katılımcılarına hitabında, ticaretin geliştirilmesinin üye ülkeler arasındaki işbirliğinin önemli bir alanı olduğunu vurgulayarak, geçtiğimiz yıl EİT üyesi ülkeler arasında gerçekleşen toplam ticaret hacminin 49 milyar 800 milyon ABD dolarına tekabül ettiğini ifade etti.
Türkmenistan Devlet Başkanı, halihazırda EİT tarafından uygulanan programlar ve projeler kapsamında teknoloji, iletişim, finans ve bankacılık alanlarında işbirliği yelpazesini genişletme ihtiyacına dikkat çekti ve bu zirvede ileriki dönemler için büyük fırsat kapılarını aralayan alanlarda da verimli görüşmelerin yapılacağına dair güvenini dile getirdi.
EİT 15. Zirvesi Başkanı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan zirvede yaptığı konuşmada, zirvenin bölgesel ve küresel işbirliğinin daha da genişletilmesine, uluslararası ulaşım koridorları faaliyetlerinin düzenlenmesine yönelik çözümlerdeki önemini vurgulayarak, bu alandaki karşılıklı etkileşimlerin eski zamanlarda halkları ve devletleri birbirine bağlayan Büyük İpek Yolu'nun modern restorasyonunun açık bir kanıtı olacağını kaydetti.
Afganistan meselesine de değinen Recep Tayyip Erdoğan, Afganistan'da siyasi istikrarın sağlanması ve ülkenin sosyo-ekonomik açıdan toparlanmasının sadece bölgede değil, uluslararası alanda da büyük önem taşıdığını belirtti.
Türkmenistan Devlet Başkanı, ülkenin Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönlerinde transit koridorlarının yoğunlaştırılması, özellikle de Özbekistan-Türkmenistan-İran-Umman ve Afganistan-Türkmenistan-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye güzergahlarında ulaşım koridorlarının oluşturulmasına özel önem verdiğini aktardı.
Türkmenistan Lideri, söz konusu projelerin EİT üyesi ülkelerin ortak potansiyelinin üst sınırı olmadığına dair güvenini dile getirdi. Ayrıca, günümüzde EİT kapsamında ve haricinde ek enerji ve transit koridorlarının gerekli olduğunu ifade etti.
Konuşmasını sürdüren Türkmenistan Devlet Başkanı, Hazar Bölgesi ve Avrupa ülkelerine erişimde Karadeniz, Yakın Doğu, Asya-Pasifik bölgeleri arasında transit taşımacılığı yoğunlaştırmak amacı ile, Türkmenistan’ın lojistik ve tedarik sistemleri tesislerinden yararlanma olasılıklarının incelenmesi teklifinde bulundu. Türkmenistan’ın EİT üyesi ülkelerin çıkarları için, Hazar Denizi sahilinde bulunan modern limanın potansiyelinden yararlanılmasına hazır olduğunun altı çizildi.
EİT Genel Sekreteri Husrav Noziri, yaptığı konuşmada 15. Zirve’nin bölgesel işbirliğini genişletmeye ilişkin ortak taahhütleri ve çabaları onaylamak için eşsiz bir fırsat olduğunu ve Türkmenistan'ın başkanlığında işbirliğine yönelik Yol Haritası’nın geliştirildiğini kaydetti.
EİT Genel Sekreteri, gelecekteki planlara da değinerek, ticaretin ekonomik gelişmeyi teşvik ettiğini ve EİT üyesi ülkelerin sosyo-ekonomik kalkınmasında kilit bir role sahip olduğunu vurguladı. Bu bağlamda, ‘’2025'e Kadar EİT Vizyonu’’nda da belirtildiği gibi, teşkilatın bölgesel ticaretinin genel ihracatını genişletme ihtiyacına dikkat çekildi.
Ayrıca 2021 Bakanlar Kurulu sonunda alınan kararların uygulanması ve EİT Gümrük Tarifeleri ve diğer ilgili belgelerin, bir dizi ortak projenin ve EİT Ticaret Anlaşması hükümlerinin uygulanması gerektiği kaydedildi.
Bölgesel ticaretin güvenliğinin sağlanması bu konudaki kilit görevlerden biridir. Bu bağlamda Husrav Noziri, ticaretle ilgili ekonomik faaliyetlerin hızlı bir şekilde uygulanmasını kolaylaştırmak için üye ülkelerin Merkez Bankaları arasında EİT Kliring (Takas) Birliği’nin kurulmasının önemini vurguladı.
Azerbaycan, İran, Kırgız Cumhuriyeti, Pakistan, Tacikistan, Özbekistan Liderlerinin yanı sıra Kazakistan Başbakanı da zirveye hitap etti. EİT üyesi ülkelerin ticaret hacmini arttırma konusunda büyük potansiyele sahip olduklarına dikkat çekilerek, ticari ve ekonomik ilişkilerin niteliksel olarak yeni bir düzeye taşınması için bu konuda gerekli çalışmaların yapılması gerektiği vurgulandı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, zirve sırasında katılımcılara hitap ederek, zirvede mutabık kalınan anlaşmalar dikkate alınarak, Nihai Belge’nin onaylanacağını kaydetti.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 15. Zirvesi’nin Nihai Belgesi olan Aşkabat Eylem Mutabakatı oybirliğiyle kabul edildi.
Belirtildiği gibi, 2022 EİT Dönem Başkanlığı sırası Özbekistan’a geçecek. Bu bağlamda Türkmenistan Lideri, Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev’i tebrik etti.
Bir sonraki EİT Zirvesi’nin yapılacağı yere de değinen Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, yer ve tarihi tarafların diplomatik kanallar aracılığıyla belirleyeceğini duyurdu. EİT Genel Sekreterliği, bununla ilgili öngörülen biçimde üye ülkeleri bilgilendirecek.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, zirve kapsamında Tacikistan, Azerbaycan, Pakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan ve İran Liderlerinin yanı sıra Kazakistan Başbakanı ve EİT Genel Sekreteri ile ikili temaslarda bulundu.
(Fotoğraflar: Kırgız Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Basın Servisleri)
24605-495x4352.jpg)
