Türkmenistan ekonomisi uzmanı Valentin Trapeznikov, Türkmenistan ekonomisiyle ilgili "Son yıllarda Türkmenistan'da pazar ilişkileri gün geçtikçe yoğunlaşıyor, bu da Türkmenistan Milli ekonomisinin çeşitli sektörlerini olumlu yönde etkiliyor" yorumunda bulundu. Söz konusu yorum, CentralpAsia.news web sayfasında yer aldı.
Uzman, "Türkmenistan'daki ekonomik reformların temel yönleri bankacılık sisteminin mali istikrarını ve güvenirliliğini arttırmaktan, geliştirmekten, küresel mali sisteme entegrasyonundan, dijital teknolojilere dayanan bankacılık hizmetler yelpazesini genişletmekten ibarettir" diye belirtiyor.
Fiyat politikası ve sosyal kolaylıklar sisteminin iyileştirilmesinin, pazar ilişkilerinin daha da geliştirilmesinin önemli alanlarından biri olduğunu vurgulayan Trapeznikov, nüfus gelirinin artması ile birçok temelsiz ekonomik çıkarların mevcudiyedi pazar ilişkilerinin etkili işleyişine, maddi kaynakların tasarruflu kullanımına ve ekonomik kalkınma hızına olumsuz yönde etki etti. Bu yüzden, mal ve hizmet fiyatlarının pazar fiyatları seviyesine çekilmesi yönünde kapsamli tedbirlerin alındığını kaydetti.
Ekonomi uzmanı, "2023 Yılı Türkmenistan'da Serbest Ekonomik Bölgelerin Oluşturulması" başlıklı Konseptin hayata geçirilmesinin Türkmenistan'da pazar ilişkilerinin geliştirilmesini teşvik edeceğini kaydederek, bu baglamda vergi kolaylığı politikasını, özel parasal ve gümrük prosedürlerini içeren Türkmenistan'ın "Serbest Ekonomik Bölgelere İlişkın" Kanununun hazırlanmasının ve kabul edilmesinin atılan önemli adımlardan biri olduğunu belirtti.
Valentin Trapeznikov'a göre, özelleştirme süreci ve ekonominin devlet dışı sektörünün istikrarlı gelişimi, mülkiyet şekli bakımından tüzel kişilik yapısında radikal değişiklikler yaşanmasına katkıda bulundu. Böylece, kamu işletmelerinin 2013-2020 yılları aralığında Türkmenistan Milli ekonomisine katkı payı yüzde 22,4'den yüzde 18,4'e düştü, özel sektörün ise yüzde 65,7'den yüzde 72,3'e yükseldi.
Ayrıca Trapeznikov, 2013-2019 yılları aralığında Türkmenistan'da 500'den fazla tesisin özelleştirildiğini ifade etti.
Uzmana göre, "2019-2025 Yılları Türkmenistan'da Dijital Ekonominin Geliştirilmesi" Konseptinin başarıyla uygulanmasında katkıları bulunan Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliği (TSGB) üyeleri Türkmen IT Park kapalı anonim şirketini kurdular. Türkmen IT kapalı anonim şirketi, küçük ve orta ölçekli girişimciliğin geliştirilmesine, bilim, üretim ve yatırımcılar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine, yenilikçi ürunlerin uluslararası pazarlara çıkarılmasına ve Türkmenistan'da dijital altyapının geliştirilmesine yönelik kurulmuştur.
Son yıllarda kamu ve özel sektör arasındaki işbirliği daha da gelişti. Türkmenistanlı girişimcilerin katılımları ile gerçekleştirilen büyük ölçekli projelere örnek olarak Aşkabat-Türkmenabat otobanı, Aşkabat'ın geliştirilmesinin 14, 15 ve 16. etabı, Ahal vilayetinin yeni İdare Binası, Altın Göl sahil şeridindeki yeni tesisler, Lebap vilayetinde bulunan ve potasyum üretimi gerçekleştiren dağ madeni zenginleştirici kompleksi, Türkmenabat Uluslararası Havalimanı ve Kerki havalimanı gösterebilir.
V. Trapzenikov ayrıca, özel sektörun perakende satışlardaki başarısına değinerek, özel sektörün 2020 yılında perakende ticaretteki payının yuzde 93,9, kamu sektörünün ise yüzde 6,1 olduğunu kaydeti.
Özel sektörün yasal çerçevede desteklenmesi ile ilgili konular, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından gerçekleştirilen toplantılarda duzenli olarak değerlendiriliyor. Bu değerlendirmeler, Türkmenistan vatandaşlarının girişimcilik faaliyetlerinin desteklenmesini, yatırımın teşvik edilmesini, kamu mülkiyetinin özelleştirilmesini, açık anonim şirketlerin oluşturulmasını, ve özel bankaların kurulmasını içermektedir. Ayrıca Trapeznikov, Türkmenistan'da özel sektöre yönelik uzmanların yetiştirilmesi için yüksek ögrenim okulunun devreye alınmasının beklendiğini kaydetti.
Uzmana göre, pazar ilişkilerinin daha da yoğunlaştırılması ve çesitli modern türlerinin ortaya çıkması gibi önemli faktörler olmadan, Türkmenistan'ın sosyo-ekonomik kalkınmasını hayal etmek imkansızdır.
