Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile AB’nin Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel arasında pazar günü telefon görüşmesi gerçekleşti. Görüşmede, Türkmenistan’ın Afganistan’da yaşanan gelişmelerin yalnızca barış, siyasi, diplomatik yollar ve yöntemlerle çözüme kavuşturulmasından yana olduğu özellikle vurgulandı.
Türkmenistan resmi medyasında yer alan habere göre Türkmenistan Lideri, Türkmenistan’ın Avrupa Birliği ile işbirliği yelpazesini daha da genişletmeye yönelik adımlar attığını teyit ederek, bugünkü günde yerine getirilmesi gereken öncelikli görevlerin başında ilişkilerin geliştirilmesinin olduğunu kaydetti.
Türkmenistan Devlet Başkanı, Türkmenistan’ın Afganistan’da yaşanan mevcut durumlarla ilgili olarak Türkmen-Afgan ekonomik ilişkilerinin sürdürülmesi ve Afgan halkı için gerekli olan insani yardımın sağlanmasına yönelik net tedbirler aldığına dikkat çekti.
Türkmenistan, yürürlükte olan anlaşmalar uyarınca komşu ülkelere elektrik tedarikini sürdürüyor. Bilindiği gibi Türkmenistan, birçok güzergahta Afganistan’a elektrik enerjisi sevk ediyor. Sevk edilen elektrik enerjisi Afganistan’ın kuzey eyaletlerine, ülkenin batı ve kuzeybatı bölgelerine elektrik sağlanmasını mümkün kılıyor.
Türkmenistan-Afganistan sınırındaki kontrol noktalarının kesintisiz çalıştığına da dikkat çekildi. Haberde, sınır taşımacılığında sınırın korunması, gümrük, hijyen, bitki sağlığı ve gözetimin yanı sıra diğer denetim çeşitlerinin sağlanmasına yönelik konularla ilgili düzenli temaslarda bulunulduğu belirtildi.
Türkmenistan Lideri, Afganistan’daki gelişmelerin Orta Asya bölgesine etkisi ile ilgili konulara değinerek, halihazırda Türkmenistan’ın jeopolitik konumu itibari ile karmaşık durumların yaşandığı bölgede yer aldığını kaydetti. Bu bağlamda Türkmenistan Devlet Başkanı, Türkmenistan’ın Bağımsızlık yıllarında Tarafsızlık statüsünün bölgedeki sürdrülebilir siyasi ilişkilere yönelik koşullar oluşturulmasına, güvenilir siyasi ve diplomatik ilişkilerin yürütülmesine fırsat sağladığını vurguladı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, 1996-2001 yıllarını kapsayan dönemde topraklarının yüzde 90’ı Taliban kontrolünde olan komşu ülke Afganistan’ın tarihindeki zorlu süreçlere de değinerek, Türkmenistan’ın Afgan halkına ekonomik ve insani yardım açısından düzenli olarak destek sağladığını belirtti. Türkmenistan Lideri , Türkmenistan’ın Mezar-ı Şerif ve Herat Başkonsolosluklarının o dönemde de normal düzende çalıştığını ve Afgan halkına konsolosluk hizmetleri vermeye devam ettiğini sözlerine ekledi.
Türkmenistan Afganistan'daki karmaşık iç siyasi duruma rağmen, 1999-2000 yıllarında Aşkabat'ta Taliban hareketi ile o sırada Ahmed Şah Mesud liderliğindeki Kuzey İttifakı arasında yapılan dört tur görüşmenin organizasyonunu sağladı. Türkmenistan Devlet Başkanı, o görüşmelerin Birleşmiş Milletler temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleştirildiğinin belirtilmesinde fayda olduğunu ve o dönemde her iki tarafın da görüşmelerin verimli geçtiğine dair açıklamalar yaptığını vurguladı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov konuşmasını toparlayarak, ileride yaşanacak gelişmelerin şüphesiz komşu ülkede başa gelecek yeni yönetimin Orta Asya ülkeleri ve diğer ülkelerle olan ilişki seviyesine bağlı olacağına dair inancını dile getirdi.
Türkmenistan Lideri, bu konularla ilgili Türkmenistan’ın görüşlerini dile getirerek, yaşanmakta olan zorlu epidemiyolojik durumlar nedeniyle mülteci kabülüne ilişkin çözümlere dikkatli yaklaşılması ve diğer insani konularla birlikte öncelikli olarak, tehlikeli COVİD-19 salgınının yayılması riskinin ciddi bir biçimde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Uluslararası yükümlülüklerinin yanı sıra uluslararası insancıl hukuktan doğan yükümlülüklerini ifa etmekle birlikte, Türkmenistan’ın aralarında Avrupa ülkelerinin de bulunduğu birçok ülke vatandaşlarının Afganistan’dan tahliye edilmelerine yönelik faaliyetlerin kesintisiz sürdürülmesi için kendi hava sahasını kullanıma açtığına dikkat çekildi. Bu bağlamda Türkmenistan Lideri, Avrupa Konseyi Başkanı’na bu yılın 15 Ağustos tarihinden bu yana Afganistan’dan vatandaşlarını tahliye eden yabancı ülkelerin uçaklarına Türkmenistan hava sahasını kullanabilmeleri için onlarca uçuş izninin verildiğini ve verilmeye de devam edeceğini ifade etti.
Buna karşılık Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un küresel güvenlik, istikrarın sağlanması ve Orta Asya’da sürdürülebilir kalkınma koşullarının oluşturulmasını hedefleyen uluslararası girişimlerinin önemini ve tam zamanında ileri sürüldüğünü vurgulayarak, Türkmenistan Lideri’nin olumlu dış siyasi politikasını ve yaratıcı girişimlerini desteklediğini kaydetti.
Türkmenistan Devlet Başkanı, halihazırda uluslararası toplumu yakından ilgilendiren önemli konularda açık ve olumlu bir diyalog nedeniyle Avrupa Konseyi Başkanı’na minnettarlığını dile getirerek, Türkmenistan’ın bölgede barışın ve sürdürülebilir kalkınmanın daha da ilerletilmesi için ortak çabaları koordine etmeye hazır olduğunu belirtti.
