Çin Devlet Başkanı Şi Cinping cuma günü Çin-Orta Asya Devlet Başkanları Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, Çin’in Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile kalkınma stratejilerini koordine etmeye ve bu ülkelerin modernizasyonunu teşvik etmeye hazır olduğunu kaydetti. İlgili haber, China Daily gazetesinde yer aldı.
Çin-Orta Asya Devlet Başkanları Zirvesi’nin açılışı kapsamında, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Kırgızistan Devlet Başkanı Sadır Caparov ve Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman’ın katılımında bir yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.
Zirvede taraflar, dışişleri, ekonomi, ticaret, gümrük, sanayi ve yatırım, tarım, ulaştırma, acil durum müdahalesi, eğitim ve siyasi partiler konularında toplantı ve diyalog mekanizmaları kurarak, kurumsal yapılanmayı güçlendirme konusunda anlaştılar. Bu bağlamda, tarım ürünlerinin gümrük işlemlerinin hızlandırılmasına yönelik yeşil şeritler oluşturulacak, ticareti kolaylaştırıcı tedbirler hayata geçirilecek ve karşılıklı yatırım anlaşmaları iyileştirilecek.
Çin, sınır ötesi kargo taşımacılığı hacmini arttıracak, Trans-Hazar Uluslararası Ulaşım Koridoru’nun gelişimini destekleyecek, Çin-Kırgızistan-Özbekistan otoyolunun ve Çin-Tacikistan-Özbekistan otoyolunun trafik kapasitesini arttıracak ve Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryoluyla ilgili istişareleri teşvik edecek.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin ile Orta Asya arasında bir enerji geliştirme işbirliği kurmanın yanı sıra tuzlu toprakları ve su tasarruflu sulamayı iyileştirmeyi ve kullanmayı, ayrıca Aral Gölü ile ilgili meseleleri çözüme kavuşturmayı ve yeşil inovasyonu teşvik etmeyi önerdi.
Ayrıca Çin, bölgedeki işbirliğini ve kalkınmayı güçlendirmek için Orta Asya ülkelerine 26 milyar yuan (3,8 milyar ABD doları) mali destek ve hibe sağlayacak.
Ayrıca medeniyetler arası diyaloğu güçlendirmek amacıyla Kültürel İpek Yolu programı oluşturulacak ve Orta Asya’da daha fazla geleneksel tıp merkezi kurulacak. Bunun yanında Çin, Orta Asya ülkelerine yasa uygulama, güvenlik ve savunma yeteneklerini geliştirmeleri ve bölgesel güvenliği sağlama çabalarını desteklemeleri için yardım teklifinde bulundu. Şi Cinping, ‘’Çin-Orta Asya Kültür ve Turizm Başkenti Programı’nı başlatacağız ve Orta Asya’daki kültür turizmi için özel tren seferleri düzenleyeceğiz.’’ diye kaydetti.
Akorda.kz’ye göre, Kazakistan 2025 yılında bir sonraki Çin-Orta Asya Devlet Başkanları Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak.
