Türkmenistan, Cuma günü Halk Maslahatı Meclis toplantısında kabul edilen Türkmenistan Anayasasında Değişiklik ve İlaveler Hakkında Anayasa Yasası uyarınca iki meclisli Parlamento sistemine geçecek.
Türkmenistan'ın yeni iki meclisli parlamentosu nasıl işleyecek?
Türkmenistan Anayasası'na göre, yeni iki meclisli Parlamentoya Türkmenistan Milli Konseyi denir. Yasama yetkisini kullanan ve iki odadan - Halk Maslahati ve Meclis'ten (Parlamento) oluşan temsilci organdır. Daha önce Halk Maslahatı "en yüksek temsil organı" idi ve Meclis Parlamento idi.
Halk Maslahatı, beş vilayet ve Aşkabat'tan oluşan Halk Maslahatı'nın oturumlarında oybirliği ile seçilen her vilayat ve başkentten 8 üye olmak üzere 56 kişiden oluşuyor. Türkmenistan Devlet Başkanı odanın geri kalan 8 üyesini atıyor.
Halk Maslahatı'na 30 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş ve son on yıl boyunca sürekli olarak Türkmenistan'da ikamet etmiş bir Türkmenistan vatandaşı seçilebilir ve atanabilir. Türkmenistan'ın her eski Devlet Başkanı, bu hakkını kullanmayı reddetmediği takdirde Halk Maslahatı'nın üyesidir.
Meclis, yaklaşık olarak eşit sayıda seçmenle seçim bölgelerinden seçilen 125 milletvekilinden oluşur. 25 yaşını doldurmuş ve son on yıldır sürekli olarak Türkmenistan'da ikamet eden bir Türkmenistan vatandaşı, Meclis milletvekili seçilebilir.
Türkmenistan Milli Konseyi üye ve milletvekillerinin görev süresi beş yıldır.
Aynı kişi aynı anda Türkmenistan Milli Konseyi'nin her iki odasına da üye ve vekil olamaz.
Odaların faaliyetleri nelerdir?
Halk Maslahatı, Meclis tarafından kabul edilen Anayasa ve diğer yasaları onaylar veya reddeder; Meclis tarafından kabul edilen Türkmenistan Devlet Bütçesi konuları ile ilgili Türkmenistan kanununu dikkate alır; ulusal referandum düzenleme konularını kararlaştırır; Halk Konseyi üyeleri için seçimler atar; ülke Devlet Başkanının önerisi üzerine, Yüksek Mahkeme Başkanı, Başsavcı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığının atanması ve görevden alınmasını ele alır; ülkenin Devlet Başkanına devlet ödülleri verir, ona askeri rütbeler ve diğer devlet rütbelerini verir; devlet sınırının değiştirilmesi konusuna karar verir; barış, güvenlik konularını ele alır; Türkmenistan Anayasası ve mevzuatı ile ilgili Halk Maslahatı'nın yetkileri dahilindeki diğer konuları çözer.
Meclis, değerlendirilmek üzere Milli Konseye sunulan Anayasa ve diğer yasaların taslaklarını değerlendirir; kabul edilen kanunların uygulanmasını izler ve bunların resmi yorumunu sağlar; Devlet bütçesini ve bunun uygulanmasına ilişkin bir raporun sağlanmasıyla ilgili konuları ele alır; devletin iç ve dış politikasının ana yönlerini, ülkenin siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına yönelik programları dikkate alır; Türkmenistan Devlet Başkanı, Meclis milletvekilleri, vilayet, ilçe ve şehir halk konseyleri üyelerini seçer; Türkmenistan Devlet Başkanı'nın önerisi üzerine Ombudsman'ı seçer; enstitüler devlet ödülleri; uluslararası anlaşmaları onaylar ve kınar; Türkmenistan'ın idari-bölgesel bölümünün değiştirilmesine ilişkin sorunları çözer; hükümet organlarının düzenleyici yasal düzenlemelerinin Anayasaya uygunluğunu belirler; Türkmenistan Anayasası ve mevzuatı ile ilgili Halk Maslahatı'nın yetkileri dahilindeki diğer konuları çözer.
Türkmenistan Devlet Başkanı, Halk Maslahatı odasına üye seçimini Mart 2021 için planladı.
Altıncı toplantıya katılan Meclis milletvekilleri, Milli Konsey Meclisinin bir sonraki milletvekili seçimine kadar kanunla belirlenen süre boyunca yetkilerini korurlar. Ülkede en son 2018 yılında Meclis seçimleri yapıldı, milletvekillerinin görev süresi 5 yıldır.
Anayasa kanunu 1 Ocak 2021'de yürürlüğe giriyor.
Kaynak: ORIENT.tm
