Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) koridoru, Afganistan’a yönelik ve tüm bölgede istikrarı ve uzun vadeli barışı sağlamayı amaçlayan bir dizi proje ve girişimin toplamıdır. Projenin, dünyanın tüm ülkeleri için olumlu sonuçlar vermesi bekleniyor.
TAPI koridoru, bünyesinde aşağıdaki projeleri barındırmaktadır:
- TAPI (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan) doğalgaz boru hattı;
- TAP 500 (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan) elektrik enerjisi hattı;
- TAP (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan) fiber optik iletişim ağı;
- TAP (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan) karayolu;
- TAP (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan) demiryolu hattı.
TAPI doğalgaz boru hattının özellikleri
TAPI koridorunun ana projesi TAPI doğalgaz boru hattıdır.
Proje, Afganistan, Pakistan ve Hindistan'a Türkmenistan doğalgazının tedarikini hedefliyor.
TAPI projesinin Afganistan kesimi 774 kilometre uzunluğundadır ve Turgundu kentinden Afganistan’ın Pakistan sınırındaki Spin Boldak kentine kadar uzanmaktadır.
Faaliyete geçtiği ilk yılda, TAPI doğalgaz boru hattı aracılığıyla Afganistan’a 2 milyar metreküp doğalgaz sevki yapılacak. Üçüncü yıldan itibaren doğalgaz sevki 5 milyar metreküpe kadar arttırılacak.
TAPI doğalgaz boru hattı, Afganistan’da 12 bin ila 14 bin aralığında istihdam sağlanmasına katkıda bulunacak. İnşaat esnasında yaklaşık 50 bin kişi istihdam edilecek. TAPI koridorunun güvenliğini sağlamaya yönelik 9 bin ila 11 bin aralığında kişi istihdam edilecek.
Ortalama bir Afgan ailesinin 8 ferdi bulunmaktadır. Bu da TAPI koridorunun yaklaşık 200 bin kişinin uzun vadeli yaşamına katkıda bulunacağı anlamına gelir.
Ayrıca bu proje, gençler arasındaki ekonomik göçün önlenmesine ve onların yaşadıkları yere yakın bir yerde iş bulmalarına yardımcı olacaktır.
TAPI koridoru, Afganistan’ın 5 vilayetinden geçecek:
- 3 milyon 27 bin nüfuslu Herat vilayeti;
- 925 bin nüfuslu Farah vilayeti;
- 156 bin nüfuslu Nimruz vilayeti;
- 1 milyon 440 bin nüfuslu Helmand vilayeti;
- 1 milyon 370 bin nüfuslu Kandahar vilayeti.
Söz konusu vilayetlerin toplam nüfusu 5 milyon 500 bine eşittir. Afganistan’ın 37 milyon 100 binden fazla nüfusu bulunmaktadır. Bu ise, Afganistan nüfusunun yüzde 15’inin TAPI koridoru güzergahında ikamet ettiği anlamına gelmektedir.
TAPI koridoru, iki ana gelişim alanını faaliyete geçirecek: enerji ve bağlantı.
TAPI koridoru, doğalgaz ve elektrik tedarikinin yanı sıra bağlantı anlamına gelir ve bu da Afganistan'daki malların hareketini temsil eder. Bütün bunlar, Afganistan’da barışın ve refahın sağlanmasına katkıda bulunmaktadır.
Ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik Afganistan’da 8 adet kuru liman inşası planlanıyor. Bu kuru limanların 4’ü, TAPI koridoru güzergahında bulunmaktadır:
- Akina, Faryab vilayeti;
- İslam Kale, Herat vilayeti;
- Çaman kuru limanı, Spin Boldak, Kandahar vilayeti;
- Turgundu, Herat vilayeti.
Proje tüm alanlarda, Orta Asya, Güney Asya, Çin, Rusya ve Avrupa’ya ihracat ve transit ticaretini teşvik edecek.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ve Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Ghani, 14 Ocak 2021 tarihinde video konferans aracılığıyla düzenlenen ortak altyapı tesislerinin açılış törenlerine katıldılar.
Tören sırasında Akina-Andhoi Demiryolu, İmamnazar (Türkmenistan) -Akina (Afganistan) ve Serhetabat (Türkmenistan) -Turgundu (Afganistan) uluslararası fiber optik iletişim ağı ve transit akışlarının yanı sıra Türkmenistan'ın Kerki kentinden Afganistan'ın Şebirgan kentine kadar uzanan elektrik hattı faaliyete geçirildi.
Ayrıca, Taliban Hareketinin Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Birader başkanlığındaki heyet, 6 Şubat 2021 tarihinde Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmeler yapmak üzere Türkmenistan'a geldi. Gerçekleştirilen görüşmelerde Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) doğalgaz boru hattı, Türkmenistan-Afganistan-Pakistan (TAP) elektrik enerjisi hattı, fiber optik iletişim ağının yanı sıra Türkmenistan’ı Afganistan’a bağlayan demiryolu hattı projelerinin güvenliği ile ilgili konular ele alındı.
Kaynaklar: Türkmenistan Dışisleri Bakanlığı, nCa
