Denetçiler, ticari nesneye ulaştıktan sonra hizmet belgesini o nesneye ait ticari faaliyet konusunun temsilcisine gösterir ve beraberinde denetimin yapılma esaslarını tanıtırlar.
Denetçiler, aşağıdaki haklara sahip değildir:
- denetlenen ticari nesnenin bir çalışanının yokluğunda denetim yapmak;
- kayıt olmaksızın ve öngörülen standartları aşan miktarlarda, öngörülen biçimde ve miktarda testler yapmak için ürün numuneleri seçmek;
- teftiş ile ilgili belgelerin asıllarını iade etmek kaydıyla almak;
- teftiş sonucunda bildikleri devlet sırlarını ve kanunla korunan diğer sırları ortaya çıkarmak.
Ticari kuruluşlar, teftiş sırasında aşağıdaki haklara sahiptirler:
- ticari kuruluşun bir çalışanının katılımıyla, gerektiğinde ilgisiz kişilerin tanık olarak katılımıyla gerçekleştirmek;
- teftişin gidişatı hakkında bilgi almak;
- teftiş sonuçları ile bilgi edinmek, bunlara katılmak veya katılmamak ve müfettişler tarafından hazırlanan protokolde müfettişlerin eylemleri hakkında notlar almak;
- idari veya adli işlemlerde denetçilerin eylemlerine itiraz etmek.
Ticari kuruluşlar, denetim sırasına aşağıdakilerden sorumludurlar:
- denetim sırasında ortaya çıkan sorunlar hakkında denetçilere yazılı veya sözlü açıklamalar yapmak;
- denetçilerin talebi üzerine, istenen belge veya bilgileri kesintisiz olarak sağlamak;
- denetçilerin engelsiz bir şekilde ticaret nesnesine girişini sağlamak.
Denetime engel olan ticaret nesneleri Türkmenistan mevzuatına göre sorumludurlar.
Kuruma başvuruda bulunan kişinin kimlik tespiti mümkün değilse, yanı soyadı, adı, ikamet adresi ve imzası ibraz edilmemişse teftiş gerçekleştirlemez.
Ticaret nesneleri, denetçilere aşağıdaki bilgileri sağlamakla yükümlüdürler:
- gerçekleştirilen hizmetlerin (işlerin) listesi ve türü;
- hizmetlerin (işlerin) ifa süresi;
- gerçekleştirilen hizmetlerin (işlerin) listesi ile kullanılan hammaddelerin, mücevherat ve teçhizatın fiyatları (örneklerde gösterilnlerin), ödeme yöntemi ve türü hakkında bilgi;
- gerçekleştirilen hizmetlerin (işlerin) belirtilen gereksinimleri karşıladığını gösteren bir belge - bir uygunluk belgesi ve süresi (belirli hizmet türleri için);
- siparişi yerine getirmek için kullanılan hammaddelerin uygunluk belgesi;
- belirtilen biçimde ödeme mektubu;
- yazar kasa ve ödeme terminalinin tescil belgesi;
- lisansın orijinal kopyası (varsa);
- notlar ve öneriler kitabı.
Sosyal hizmetler için ödeme yapılırken, tüketiciye (sipariş veren tarafa) Türkmenistan’ın ‘’Tüketici Haklarının Korunması İlişkin’’ Kanunu’nun 17. Maddesinin ilk bölümünde belirtilen ürünü (iş, hizmet) satın aldığını teyit eden bir belge verilmelidir.
Şayet mal (iş, hizmet) alımını onaylayan belgede istenen bilgiler tam olarak belirtilmemişse, bu, yükleniciyi sözleşme yapmaktan (ödeme mektubu vermekten) muaf tutmaz.
Kaynak: Kuvvat Çariyev, Hukukçu
Rısgal gazetesinin 3 Haziran sayısı
