Türkmenistan’ın ekonomik stratejisi: Sürdürülebilir Milli Kalkınma Modeli

Serdar Berdimuhamedov
Türkmenistan’ın ekonomik stratejisi: Sürdürülebilir Milli Kalkınma Modeli
Halihazırda Türkmenistan'daki toplam ticari kuruluş sayısının 90'ından fazlası özel işletmelerden oluşmaktadır.

Türkmenistan ekonomisi, 30 yıllık Bağımsız gelişimi sürecinde hızlı büyüyen, dünya ekonomisine başarı ile entegre olan ülkeler arasındaki konumunu gittikçe pekiştirdi. Bağımsız Türkmenistan’ın daha da geliştirilmesi, yenilikçi girişimleri öne süren girişimciliğin teşvik edilmesi, ileri teknolojilerin uygulanması, ortak işletmeler ve anonim şirketlerin kurulması, sigortacılık, Menkul Kıymetler Borsası ve kıymetli evrak piyasasının geliştirilmesi aracılığıyla tüm sektörlerde reformların yapılması Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un ekonomik stratejisinin öncelikli alanları olarak belirlendi. Ekonominin hammaddeye odaklanmasının üstesinden gelinmesi, piyasa reformlarının geliştirilmesi, doğal kaynakların verimli kullanılması, insan yaşamı, sağlığı ve güvenliği için uygun koşulların oluşturulmasına yönelik bu reformların esas amacı ‘’Devlet İnsan İçindir!’’ temel ilkesinde gereken karşılığı buldu.

Bağımsızılık yıllarında endüstriyel ve yenilikçi kalkınmaya yönelik stratejinin tutarlı bir şekilde uygulanması, tam anlamıyla Türkmenistan’ın ekonomik bağımsızlığını sağlamıştır. Bu durum, dünyanın tüm ülkelerini etkisi altına alan koronavirüs salgının yayılmasıyla ilgili ekonomik durgunluk, enerji fiyatlarında beklenmedik ve keskin bir düşüş koşullarında Türkmenistan’ın Milli ekonomisinin birçok sektörünü istikrarlı bir şekilde geliştirmeye ve rekabetçi yapısını korumaya olanak tanıdı. Altyapı reformlarını desteklenmesiyle Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'na, ''2011-2030 Yılları İçin Türkmenistan'ın Milli Sosyo-Ekonomik Kalkınma Programı''nda ve ''Türkmenistan Devlet Başkanı'nın 2019-2025 Yıllarında Sosyo-Ekonomik Kalkınma Programı''nda belirtilen amaç ve görevlerin uygulanması, üretim verimliliğinin arttırılması, yatırımların rasyonel kullanımı ve devlet dışı sektörün desteklenmesi için önemli bir itici güç olmuştur. "Dünya ekonomisindeki karmaşık durumun ülke ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak ve Milli ekonominin sürdürülebilir kalkınması için 2020-2021 Milli Programı"nın ve ‘’Türkmenistan’da akut hastalıkları ile mücadelede sosyo-ekonomik Acil Eylem Planı’’nın kabul edilmesi ve aşamalı olarak uygulanması, devlet düzeyinde koronavirüs pandemisine karşı mücadelede, Türkmenistan vatandaşlarının sağlığının korunmasında, ekonominin bazı sektörlerinin desteklenmesinde etkili bir adım haline geldi.

Bağımsız gelişme yıllarında, Türkmenistan'ın tarım devletinden endüstriyel olarak en gelişmiş ülkelerden biri haline dönüşmesi, özellikle belirtilmelidir. Daha doğrusu, ilk aşamada, tarımın Türkmenistan GSYİH’si içindeki payı yüzde 40'tan fazla, sanayinin payı yüzde 17 ve bunların yüzde 80'inden fazlası madencilik sektörlerine aitken, şimdi sanayinin GSYİH’deki payı yüzde 27'den fazladır ve tarımın payı yüzde 11-12'ye gerilemiştir. Aynı zamanda, tarımsal üretimin yapısı büyük ölçüde değişti. Pamuk ekiminin sektördeki önemi korunurken, tarımda tahıl sektörü canlanmış ve hayvancılığın gelişimi için temel atılmıştır. Bu da Türkmenistan’ın gıda güvenliğini sağlamıştır.

Türkmenistan'da elektrik enerjisi, petrol ve doğalgaz endüstrisi, makina mühendisliği, metalurji, kimya sanayi, inşaat, elektronik, hafif ve gıda, ilaç sanayi gibi önemli sektörlerden oluşan çeşitlendirilmiş bir ekonomi oluştu. Doğalgaz çıkarma ve işleme sektörlerinden oluşan doğalgaz endüstrisi Türkmenistan için önemli bir alan olmaya devam ediyor. Öncelikli projeler arasında Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan doğalgaz boru hattı ve Türkmenistan-Afganistan-Pakistan enerji nakil hattı ve fiber optik iletişim sistemlerinin inşaatleri yer alıyor. Bu bölgesel projelerin büyük bir geleceği var ve bunların uygulanmasıyla enerji akışları için yeni bir stratejik yön geliştiriliyor, Hindistan ve Pakistan gibi büyük, hızlı büyüyen gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerine enerji tedarikiyle birlikte, gelecekte Asya ve Pasifik bölgesinde, Yakın Doğu ve Orta Doğu’da gelişmekte olan diğer pazarlara erişim imkanı bulunuyor.

Doğalgaz işleme sektöründeki ana odak, doğalgazın daha derin ve daha kapsamlı işlenmesidir. Petrol rafinaj sektöründe yenilikçi üretim odaklı projeler ve ulaşım-altyapı tesislerinin uygulanmasına devam edilmektedir. Türkmenbaşı Petrol Rafinerileri Fabrikalar Kompleksi'nde, petrolün vakumla rafine edilmesi, hafif olefinlerin alkilasyonu, izomerizasyon ve benzin, polipropilen karıştırma ekipmanlarının devreye alınması,  ürünü yeni, yenilikçi, rekabetçi türde üretme fırsatı sağlıyor. Endüstrinin gelişimi için gelecek vaat eden alanlardan biri de sanayi, inşaat, ulaşım, tarım ve sosyal alanlarda ihtiyaç duyulan çeşitli ürünlerin üretiminde ana bileşen olan polimerlerin üretimi için büyük ölçekli endüstrilerin oluşturulmasıdır. Gelecek vaat eden ve hızlı büyüyen endüstrilerden bir diğeri, işletmeleri mineral gübreler, teknik iyot, sülfat ve diğer kimyasallar üreten kimya endüstrisidir. Türkmenistan’ın doğal kaynakları, kimya endüstrisinin her türlü mineral gübreyi üretmesine olanak sağlıyor.

Türkmenistan'ın ekonomisi dengeli ve rekabetçidir. 2020 sonunda Türkmenistan’ın ekonomisinin büyüme oranı yüzde 5,9 oldu. 2021'in ilk yarısının sonunda bu rakam yüzde 6,2'ye yükseldi. Türkmenistan’ın finansal sistemi istikrarını koruyor ve finansal katılımı artırmak ve finansal hizmetlere yatırımı artırmak için gerekli önlemler alınıyor. Devlet dışı sektörün ekonomideki payına önem verilmekte ve payı her geçen yıl artmaktadır. 2020 yılı sonuçlarına göre, özel sektörün GSYİH’deki payı yakıt ve enerji sektörü hariç yüzde 70 oranında gerçekleşti.

Bağımsızlık yıllarında, ekonominin çeşitlendirilmesi ve tüm altyapının geliştirilmesi için Türkmenistan’da büyük ölçekli yatırımlar yapılmıştır. Ekonominin üretim kapasitesini genişletmeyi amaçlayan yatırım politikası, üretkenliğin artması, genel talebin ve GSYİH'nın sürdürülebilir büyümesi üzerinde ilave katkı sağlamıştır. Yatırım aynı zamanda ekonominin çeşitlendirilmesi için önemli bir araç olarak hizmet ediyor. Bu bağlamda, her yıl ekonomiye yapılan yatırım miktarının GSYİH içerisindeki payı yüzde 25-30 oranına ulaşmaktadır. Aynı zamanda bunların yüzde 15’ini yabancı yatırımlar oluşturuyor. Son 30 yılda, Türkmenistan ekonomisine yapılan büyük yatırımların hacmi yüzlerce kat arttı ve 200 milyar ABD dolarını aştı. Bunun yüzde 66-68'den fazlası imalat sektörüne yöneliktir. Bu, ekonominin yapısınının önemli ölçüde değiştirilmesi, imalat sektörünün radikal bir şekilde modernize edilmesi, işleme sanayi ürünlerinin rekabet gücünün arttırılması, ithal ikameci ve ihracata yönelik sanayilerin gelişiminin hızlandırılmasına, bu alanlarda yenilikçi bilişim teknolojilerin uygulanması için olumlu koşullar oluşturdu. Bununla birlikte, en güvenilir ve en hızlı büyüyen yatırım türü olarak insan sermayesi yatırımlarına özel önem verilmektedir. İnsana yapılan yatırımlar (eğitim, sağlık, bilim vb.) Türkmenistan ekonomisinin yenilikçi temellerini pekiştirdi.

Türkmenistan'ın dünyanın çeşitli ülkeleri ile aktif olarak işbirliği yaptığı ve yeni dış pazarlara aktif olarak katıldığı belirtilmelidir. Bu, modern ulaşım ve lojistik altyapısının oluşturulmasında ve Türkmenistan’ın Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönündeki ulaşım ve iletişim merkezlerinden birine dönüşmesine olumlu katkı yaptı. Türkmenistan 2020 yılında Dünya Ticaret Örgütü'ne gözlemci olarak katılarak, ticaret politikasını geliştirmeye ve uluslararası standartlara uygun hale getirmeye başladı. Bu durum, Türkmenistan’da ekonomik kalkınmanın istikrarını korumaya yardımcı olacaktır.

Mevcut gelişme aşamasında, yani, kurumsal reformların derinleştirilmesine dayanan sosyo-ekonomik modelde ve reel ekonominin tüm sektörlerinde, finansal sistemde, sosyal alanlarda dijital teknolojilerin uygulanması temelinde endüstriyel-yenilikçi ekonominin hızlı gelişimine geçiş döneminde istatistiğin rolü büyüktür. Piyasa ilişkilerine kademeli geçişte devlet istatistiğine duyulan ihtiyaç da artıyor. İstatistik veriler özellikle Türkmenistan'da makroekonomik yönetim ve planlama alanında, bütçe projelerinin oluşturulmasında, ülkenin uzun vadeli sosyo-ekonomik programlarının geliştirilmesinde önemlidir. Türkmenistan'ın"İstatistiğe İlişkin" Kanunu uyarınca, Devlet İstatistik Komitesi, istatistiksel metodoloji temelinde istatistiksel verileri oluşturuyor ve bu alanda uluslararası uygulamada yaygın olarak kullanılan standartlar model olarak alınıyor. Bu bağlamda Milli istatistiğin önceliği, istatistik pratiğinde piyasa odaklı ekonomi yönetimin ihtiyaçlarını karşılayan göstergeleri ve grupları ortaya koymaktır.

Belirlenen görevlerin yerine getirilmesi için modern Milli hesaplar sistemine geçiş devam etmektedir.

Bu sistem, makro düzeyde ekonominin genel durumunu ve gelişimini karakterize etmek, daha önemli makroekonomik göstergeler ve sektörler arasında bağlantılar kurmak için kullanılır. Tüm sektör ve alanlarda yapılan geniş çaplı reformlar sonucunda Türkmenistan'da ekonominin yapısı bağımsızlık yıllarında değişmiştir. Son yıllarda, temel makroekonomik göstergelerin dengesini arttırma eğilimi dikkate alınmıştır. Mevcut gelişme aşamasında, tarımsal sanayi kompleksi, ulaştırma ve iletişim, ticaret gibi hidrokarbon dışı sektörler GSYİH artışına önemli katkılarda bulunmaktadır. Böylece, Türkmenistan'ın GSYİH’si endüstrinin yüzde 27'sini, ulaşım ve iletişim sisteminin yüzde 11’ini, ticaret ve toplum gıdasının yüzde 21'ini oluşturmaktadır.

Ekonomik varlıkların yapısındaki niteliksel ve niceliksel değişiklikler, bağımsızlık yıllarında yapılan kurumsal reformların sonucunda oluşmuştur. Bugün, toplam ticari kuruluş sayısının 90'ından fazlası özel işletmelerden oluşmaktadır. Türkmenistan'da girişimciliği desteklemek, iş ortamını iyileştirmek, güvenilir mülkiyet hak ve garantilerini korumak ve kolaylıklı vergilendirme sağlamak için alınan önlemler, özel sektörün Türkmenistan ekonomisinin gelişmesindeki payını ve önemini arttırmaktadır.

Milli istatistiğin uluslararası alanda işbirliği önceliği, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları projesinin uygulanması çerçevesinde istatistiksel raporlamanın geliştirilmesine yardımcı olmaktır. Türkmenistan, sürdürülebilir kalkınma göstergelerine ilişkin Milli bir veri tabanı geliştirmek için Birleşmiş Milletler ile birlikte çalışmaktadır. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları göstergelerine ilişkin istatistiksel raporlama için Milli platformun oluşturulması, bilgi akışlarının ve bunların dağıtım önerilerinin geliştirilmesinde değerli katkıları sağlayacaktır.

Sosyal sistem, herhangi bir devletin ekonomik ve sosyal gelişmişlik durumunu belirleyen göstergelerden biridir ve öncelikli olarak tüm Türkmenistan vatandaşlarının refahını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu sistem, Türkmenistan Anayasası'nda tanınan insan onuru, özgürlük ve hakların korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. İlkeleri ve organizasyonu toplumda tanınan değerlere bağlı olarak farklılık gösterir. Bu nedenle, Türkmenistan halkına münhasır insani özellikler, mevcut sosyal reformlar bağlamında da yansıtılmakta, devlet temellerinin daha da güçlendirilmesini teşvik etmektedir.

Bağımsızlık yıllarında Türkmenistan ekonomisinde elde edilen kazanımlar ve gelişmeler, halkın mutlu bir yaşam sürmesi için sağlam bir temel oluşturmaktadır. Türkmenistan ekonomisinin her yıl istirkarlı bir şekilde büyümesi, insan kapasitesine yapılan yatırımın gittikçe artmasına, diğer makroekonomik göstergelerdeki ilerlemeler vatandaşların sosyal açıdan korunmasını güçlendirmeye, nüfusun yaşam koşullarını iyileştirmeye, özellikle gelirlerini sürekli olarak arttırmaya fırsat tanıyor. Vatandaşlarının menfaat, ihtiyaç ve isteklerinin tatminini ön planda tutan Türkmenistan'da bunun hukuki dayanağı Türkmenistan Anayasası'nın 4. maddesinde yer alan "Türkmenistan'da toplumun ve devletin en yüksek değeri insandır'' cümlesinde karşılık buluyor. Cümlenin tarihi kökeni, Türkmen milletinin bir devlet inşa etme kabiliyetine ve atalarımızdan miras kalan insani ilkelere dayanmaktadır. Günümüzde uygulanan sosyal politika, bu yolun onurlu bir şekilde yürütüldüğünün açık bir göstergesidir.

Böylece, Türkmenistan'da nüfusa emekli maaşı tedarik edilmesinde şartlı-birikim yönteminin getirilmesi yoluyla yeni bir organizasyon kuruldu ve yeni yöntemin uygulanması, Türkmenistan Emekli Fonu'nun ana görevlerinden biri oldu. Bu nedenle, 31 Mart 2012'de Türkmenistan "Devlet Emeklilik Sigortası Yasası" ve 19 Ekim 2012'de Türkmenistan'ın ''Nüfusun Sosyal Açıdan Korunmasına İlişkin'' Yasası kabul edildi. Bu yasal düzenlemeler, Türkmenistan'da şartlı birikime geçişin temel koşulu sayılan, mali tabanının temelini oluşturan  devlet emeklilik sigortası sisteminin kurulması ve işletilmesinin yasal, ekonomik ve örgütsel temellerini tanımlamıştır. Bu alandaki olumlu reformlar, Türkmenistan'daki nüfusun yaşam standartlarının daha da iyileştirileceğini, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'na ise Milli düzeyde başarıyla ulaşılacağını göstermektedir.

Bağımsızlığın ekonomik temellerini daha da güçlendirmede mali ve bankacılık sisteminin özel bir rolü vardır. Bu nedenle, Türkmenistan Devlet Başkanı'nın girişimiyle, 2011 yılında finans ve bankacılık sisteminde reform yapmak için "2011-2030 Yıllarında Türkmenistan Bankacılık Sisteminin Geliştirilmesine Yönelik Devlet Programı" kabul edildi. Programa göre, Türkmenistan'da uygulanan geniş çaplı ekonomik reformlarda bankacılık sisteminin işleyişini iyileştirmek, çağdaş gereksinimlere uygun hale getirmek, bankacılık hizmetlerinin kalitesini uluslararası standartlara göre düzenlemek ve çeşitlerini arttırmak, Milli para biriminin istikrarını korumak için ilgili görevler ve alınacak tedbirler belirlendi.

Bu alandaki yenilikçi reformlar, bankalara yatırım düzeyini arttırmayı, finansal tabanı güçlendirmeyi, bankacılık denetimini iyileştirmeyi, bankacılık işlemlerinin kapsamını genişletmeyi, yenilikçi bankacılık ürün ve teknolojilerini uygulamayı,söz konusu alanda nüfusa sağlanan hizmet kalitesini arttırmayı teşvik ediyor. Sistemde yeni teknolojilerin sistematik olarak uygulanması, nüfusun bankaya gitmeden ödeme, depozito ve diğer hizmetlerinin gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Bugün bankacılık sistemini daha da iyileştirmek, Milli ödeme sistemini geliştirmek, onun etkinliğini, güvenilirliğini ve güvenliğini sağlamak için modern bilgi teknolojileri ve bilgisayar programları ile donatılmıştır. Türkmenistan'da gayri nakdi ödemelerin kapsamı her geçen gün genişlemekte ve kredi kuruluşlarında düzenli olarak yeni hizmet türleri tanıtılmaktadır.

Türkmenistan'da mevcut yüksek düzeyde ekonomik istikrar, yasal garantiler ve devlet desteği, yabancı yatırımcıların ülkeye olan ilgisini arttırıyor. Milli ekonominin endüstriyel ve sosyal sektörlerine yapılan yatırımların bir sonucu olarak, devlet ve uluslararası düzeyde büyük ölçekli projeler uygulanmakta, Milli üretimin temelleri kökten değiştirilmekte ve büyük yeni tesisler, kapsamlı sosyo-kültürel binalar inşa edilmekte ve devreye alınmaktadır. Günümüzde yabancı şirketler ağır sanayi, tekstil sanayi, tarım, e-sanayi, yerli hammaddeye dayalı inşaat malzemeleri üretimi, turizm, ulaştırma ve haberleşme, sivil havacılık, demiryolu ve deniz taşımacılığı yapılarının modernizasyonu, yüksek hızlı karayollarının inşası ve Milli uydununun kullanılması gibi alanlardaki projelerin finansmanına katılım gösteriyorlar.

Türkmenistan Devlet Dış Ekonomik İş Bankası'nın, Milli yatırım politikasının uygulanması ve yabancı fonların ülke ekonomisine çekilmesi konusunda önemli çabalar sarf etmesi dikkat çekicidir. Söz konusu finansal kuruluş, uluslararası sermaye piyasasında Türkmenistan’ın resmi temsilcisi olarak hareket etmektedir. Stratejik açıdan önemli yatırım projelerini finanse etmek için orta ve uzun vadeli dış kredileri çekmek bankanın ana görevlerinden biridir. Bu bağlamda, Türkmenistan Devlet Dış Ekonomik İş Bankası, saygın uluslararası finans kuruluşları, kalkınma bankaları ve ihracat kredi kuruluşları ile yakın işbirliği içindedir. Şu anda banka, "2020-2025 Yıllarında Türkmenistan'ın Dış Ekonomik Faaliyetlerinin Geliştirilmesi Programı"nın uygulanması için uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi üzerinde çalışıyor. Yabancı yatırımcılarla ürün paylaşım, hizmet, uluslararası krediler, ortak girişimler oluşturulmasına yönelik anlaşmalar yapılıyor ve bunlar, yabancı yatırımı Türkmenistan ekonomisine çekmek için ana mekanizma görevi görmektedirler.

Hissedarlar da dahil olmak üzere ortak ve çeşitli örgütsel yasal formların oluşturulması, Türkmenistan'ın dünya ekonomisine entegre olmasını sağlıyor ve piyasa altyapısının oluşturulmasında önemli bir rol oynuyor. Ayrıca doğrudan yabancı yatırımın çekilmesinde de önemli bir rol oynamaktadırlar. İnşaat sektöründe sözleşme şekillerinin hızla büyüdüğü de unutulmamalıdır. Türkmenistan'da, Hazar Denizi'nin Türkmenistan kesiminde ve karada, yabancı şirketlere ve yatırımcılara ürün paylaşım anlaşmaları temelinde verilen lisanslar kapsamında bir takım projeler yürütülmektedir. Uluslararası finans kuruluşları Türkmenistan'daki yatırım programlarının ve büyük ölçekli projelerin kredilendirilmesi ve finansmanında aktif olarak yer almaktadırlar.

Türkmenistan Lideri'nin küçük ve orta ölçekli girişimciliği destekleme politikasını uygulamak için, Türkmenistan'ın özel sektör temsilcilerine bankacılık sistemi tarafından bir dizi kolaylıklı kredi ve çeşitli dış finansman kaynakları sağlanmaktadır. Bu alanda kazanılan olumlu deneyim aynı zamanda küçük ve orta ölçekli girişimciliğin gelişimini de teşvik etmektedir. Türkmenistan'da, girişimcilerin üretimlerini oluşturmaya veya genişletmeye yönelik yatırım projelerine kredi desteği sağlama programı kapsamında özel emtia üreticilerine kredi verilmesi gibi alanlar temelinde uzun vadeli kredilendirme işlemleri hızla büyüyor.

Modern dünyada, tüm ülkelerin uluslararası pazara entegrasyonu sonucunda küresel rekabet yoğunlaşmaktadır. Önümüzdeki yıllarda vatandaşlarının beceri ve yeteneklerinin tam olarak gelişmesini sağlayacak devletlerin gelişeceği ve yeni bilgilerini, pratik başarılarını en modern teknolojiler ve ürünlere dönüştürecek devletlerin ekonomik kalkınmada diğerlerinden önde olacağı dünya ülkelerinin mevcut gelişim alanlarından da aşikardır. Türkmenistan'da çeşitlendirilmiş ekonomik kalkınmanın temel koşullarından biri olarak mesleki eğitimin önemi, ekonomik kalkınmayı teşvik etmeye yardımcı olan koşulların önemli yönlerinden biri olduğu gerçeğiyle de kanıtlanmaktadır. Bu nedenle, Türkmenistan ekonomisinin uluslararası arenada artan aktif katılımıyla bağlantılı olarak, ekonominin çeşitli sektörlerinde geniş vizyonlu, yenilikçi teknolojilerden iyi anlayan yeni nesil uzmanların hazırlanması çalışmaları, ekonomik stratejinin uygulanması kapsamında koordineli biçimde sürdürülüyor.

Genel olarak, sosyo-ekonomik politika doğrultusunda, Türkmenistan Milli ekonomisi sektörlerinde uygulanan tüm büyük ölçekli reformlar, Bağımsız, Daimi Tarafsız Türkmenistan'ın gelecekteki kalkınma ve halkın sosyal yaşam kalitesinin arttırılması yolunda emin adımlarla ilerlediğinin kanıtıdır. Böylece, devlet programlarında belirtilen tüm önlemlerin başarılı bir şekilde uygulanması, yakın gelecekte yeterince gelişmiş bir pazar ortamının oluşturulmasına, küresel ekonomiye tam olarak entegre olunmasına ve dış ticaret cirosunun önemli ölçüde arttırılmasına izin verecektir. İleri yenilikçi teknolojilerin üretimin tüm sektörlerinde yaygın olarak uygulanması, Türkmenistanlı üreticilerin rekabet gücünü arttırmayı, iç mal ve hizmet pazarını genişletmeyi, kısacası finansal ve ekonomik sistem temelinin pekiştirilmesine yardımcı olacaktır.

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un bilge liderliğinde, "Devlet İnsan İçindir!" ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen stratejinin başarılı bir şekilde uygulanması, Türkmenistan Milli ekonomisi kapasitesinin daha da arttırılmasında, Türkmenistan'ın dünyada siyasi ve ekonomik açıdan istikrarlı gelişen bir ülke olarak tanınmasında belirleyici bir role sahiptir. Milli ekonominin ahenkli gelişiminde ulaşılan seviyeler ise, her şeyden önce Türkmenistan'ın temeli olan büyük Bağımsızlığından kaynaklanmaktadır.

Serdar Berdimuhamedov

Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı, Siyaset Bilimleri Doktoru.

Bu makale ilk olarak 22.09.2021 tarihinde Türkmenistan: Altın Asır e-gazetesinde yayımlandı.

2022