FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı (FTPP II) çatısı altında hayata geçirilen ve Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Özbekistan’ı hedef alan “Sera Gazı Emisyon Yoğunluğunun Azaltılması İçin Küçükbaş Hayvan Üretiminin Verimliliğinin Arttırılması Projesi”, her katılımcı ülkedeki ve bir bütün olarak Orta Asya Alt Bölgesindeki küçükbaş hayvan üretim sistemlerinin verimliliğini analiz etme ve geliştirme kapasitelerini arttırmayı amaçlamaktadır.
Türkmenistan, Milli ihtiyaçları karşılamak ve küresel rekabette söz sahibi olabilmek için tarım sektörünü reforme etmeye ve güçlendirmeye kararlıdır. Bu hedef dogrultusunda FAO ile Türkmenistan Hükümeti, “Sera Gazı Emisyon Yoğunluğunun Azaltılması İçin Küçükbaş Hayvan Üretiminin Verimliliğinin Arttırılması” başlıklı bir projenin ortak uygulanması için 11 Aralık 2021'de bir anlaşma imzalamıştır. Bununla hedeflenen şey Türkmenistan ile üç konuda işbirliği yaparak, sürdürülebilir kalkınma amacını gerçekleştirmektir. Üç işbirliği alanları:
- Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile ilgili verilerin toplanması ve analizi;
- Artan ihracat potansiyeli ile daha verimli, etkin ve dijital bir tarım sektörüne katkıda bulunmak;
- Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin yanı sıra afet önleme ve müdahaleye yardımcı olmak.
Proje ayrıca özellikle Türkmenistan'da ve genel olarak alt bölgede hayvancılık sektörünün gelişimine fayda sağlayacak ve başta SKA 1 (Yoksulluğa Son), SKA 2 (Açlığa Son), SKA 13 (İklim Eylemi) ve SKA 15 (Karasal Yaşam) olmak üzere çeşitli Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA’lar) ulaşılmasında katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Tarımın kapsamlı bir şekilde gelişmesi, modern teknolojilerin kullanması ve tarımın modernleşmesi ile beraber kırsal alanlarda yaşam kalitesinin artmasını hedeflenmektedir.
Türkmenistan tarımsal gıda ürünleri arasında, meyveler, sebzeler, pamuklu tekstiller ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği büyüme potansiyeline sahip sektörlerdir ve bu alanları sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirmek için FAO ile işbirliği yürütülmektedir. Dijitalleşme, tarımsal kalkınmanın önemli bir unsurudur. FAO, bilgi paylaşımı ve diğer yollarla, Tarım ve Çevre Koruma Bakanlığı ile birlikte diğer ilgili ortaklara, gelişmiş kırsal geçim kaynakları ve tarım işletmeleri ile artan tarımsal üretkenlik ve verimlilik için dijital teknolojiler ve araçlar geliştirme, kullanma konusunda da beraber hareket ederek tecrübesini aktaracaktır.
Türkmenistan, tarımsal gıda ihracat pazarlarının ve değer zincirlerinin potansiyelini analiz etmenin yanı sıra tarımsal sanayi kompleksinin ihracat potansiyelini güçlendirmeye yönelik tavsiyelerde FAO'nun uzmanlık birimleri ile işbirliği yapmaktadır. Yenilikçi yaklaşımlara, dijital teknolojilere ve çevre dostu çözümlere daha fazla erişim, enerji, su, toprak ve diğer doğal kaynakların verimli ve sürdürülebilir kullanımına yol açacaktır.
Proje aynı zamanda Uygulamalı Çiftçi Okulları gibi hayvan sahipleri için bilgi aktarımına, Milli ve uluslararası uzmanlar tarafından çiftçilerin doğrudan eğitilmesine yönelik yenilikçi yaklaşımlar oluşturacaktır. Proje kapsamında kadın ve gençlerin katılımına özel önem verilerek, planlanan 36 aylık süre boyunca (Nisan 2024'e kadar), yararlanıcılar temel bilgi ve becerilerle donatılması öngörülmektedir.
Nurmurat Mommayev,
Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Doktora Adayı, İstanbul, Türkiye
