Türkmenistan serhetaşa söwdany ýeňilleşdirmek üçin Söwda maglumat portalyny işe girizdi. Portal Merkezi Aziýanyň bäş döwleti bolan Gazagystan, Gyrgyzystan, Täjigistan, Türkmenistan we Özbegistan üçin aç-açan serhetaşa söwda amallaryna elýeterliligi üpjün edýär.
Bu platforma, Türkmenistanyň Bütindünýä söwda guramasyna (BSG) agzalygyny ýokarlandyrmak üçin Halkara söwda merkeziniň tehniki goldawy bilen “ReB Ready4Trade Central Asia” taslamasy tarapyndan işlenip düzüldi. Portal kiçi we orta kärhanalara önümlerini eksport we import etmek üçin zerur maglumatlary çalt we ýeňil tapmaga kömek etmek maksady bilen döredildi. Onda import, eksport we üstaşyr amallary üçin zerur nusga görnüşleri we resminamalaryň (ygtyýarnamalar, rugsatlar we şahadatnamalar) 250-den gowragy bardyr. Söwda maglumat portaly Türkmenistanyň serhetaşa kanunlary, düzgünleri, şeýle hem ýygymlar we salgytlar boýunça maglumat alnyp bilinjek ýeke-täk onlaýn platformadyr. Portal söwda gatnaşyjy taraplara, esasanam kiçi we orta kärhanalara dürli söwda amallaryny amala aşyrmakda we serhetaşa söwdany has ygtybarly etmekde ýardam berer.
Kiçi we orta kärhanalar Söwda maglumat portalyndan nähili peýdalanyp bilerler?
Kiçi we orta kärhanalar Söwda maglumat portalyndan birnäçe ugurda peýdalanyp bilerler:
- maglumatyň elýeterliligi: portal kiçi we orta kärhanalara serhetüsti söwda bilen baglanyşykly kanunlar, düzgünler, ýygymlar we salgytlar ýaly ähli zerur maglumatlary elýeterli edýär;
- aç-açanlyk: Portal serhetaşa söwda amallarynda aç-açanlygy üpjün edýär, kärhanalara kadalaşdyryjy gurşawda gezmegi ýeňilleşdirýär;
- çykdajylaryň tygşytlanmagy: portal kiçi we orta ululykdaky kärhanalara maglumat almak üçin zerur iş saparlarynyň sanyny ýa-da amallary gaýtadan işlemegiň wagtyny azaltmak arkaly çykdajylary tygşytlamaga kömek edip biler;
- amatlylyk: portal kiçi we orta ululykdaky kärhanalara önümlerini eksport we import etmek üçin zerur maglumatlary çalt we ýeňil tapmak üçin döredildi;
- iş gurşawynyň gowulaşmagy: portal bir ýurtdaky iş gurşawyny ep-esli gowulandyryp, daşary ýurtly we ýerli maýadarlary özüne çekip biler;
- söwda we işewürlik maglumatlarynyň birleşmegi: Global söwda kömekçisi ýaly käbir portallar, esasanam kiçi we orta kärhanalar üçin bazar gözleglerini ýönekeýleşdirmek üçin söwda we işewür maglumatlary birleşdirýär.
Umuman aýdanyňda, Söwda maglumat portaly kiçi we orta kärhanalaryň dürli söwda amallarynyň has netijeli hem-de ygtybarly bolmagyna kömek eder.
Söwda maglumat portalynyň artykmaçlyklary:
- Onlaýn platforma: Söwda maglumat portaly islendik ýerden internet birikmesi bilen girmäge mümkinçilik berýän onlaýn platformadyr;
- Ulanyjy üçin amatly interfeýs: portal ulanyjy üçin amatly bolup, kiçi we orta kärhanalara zerur maglumatlary tapmagy aňsatlaşdyrýar;
- Gyzyklanýan taraplar bilen hyzmatdaşlyk: Ýewropa Komissiýasynyň “Access2Markets” portaly gyzyklanýan taraplaryň söwda şertnamalaryny has gowy maglumat almak we kompaniýalara önümleriniň gümrük resmileşdirilmegine laýyk gelýändigine göz ýetirmek baradaky haýyşlaryna jogap hökmünde işlenip düzüldi;
- Halkara guramalaryň goldawy: Halkara maliýe korporasiýasy Somaliniň importçylary we eksportçylary üçin çykdajylary azaldýan we söwda amallaryny ýönekeýleşdirjek söwda maglumat portalyny döretmäge kömek etdi.
Umuman aýdylanda, kiçi we orta kärhanalar onlaýn platforma we ulanyjy üçin amatly interfeýs arkaly gyzyklanýan taraplar bilen hyzmatdaşlyk edip, halkara guramalaryň kömeginden peýdalanyp bilerler.
Nurmyrat Mommaýew,
Türkiýäniň Stambul şäherinde ýerleşýän Marmara uniwersitetiniň Syýasat ylymlary we halkara gatnaşyklar bölüminiň doktoranty
