Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň “Türkmenýüpek” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti 2019-njy ýylda 2 müň tonnadan gowrak pile öndürer. Pile ýüpek medeniýetiniň ýa-da ýüpek önümçiliginiň bir bölegi bolup, ondan ýüpek matalar öndürilýär.
Ýurduň demirgazyk-gündogaryndaky Lebap welaýatynda degişli döwrüň dowamynda tutuş Türkmenistan boýunça öndüriljek 2,030 tonna piläniň esasy böleginiň – 960 tonnasynyň öndürilmegine garaşylýar. Bu welaýat Amyderýanyň ugry boýunça Owganystan we Özbegistan bilen serhetleşýär. Welaýatyň güneşli howasy we baý suw çeşmeleri oňa dünýä boýunça pagtanyň we bugdaýyň iň ýokary hilli görnüşlerini öndürmäge şert döredýär. Lebap welaýatynyň tutýan meýdany 93,730 inedördül kilometrdir.
Döwlet eýeçiligindäki “Türkmenýüpek” ÝGPJ-niň aýtmagyna görä, ol beýleki dört welaýatda jemi müň tonnadan ýokary pile öndürmegi, şol sanda demirgazyk Daşoguz welaýatynda 485 tonna, gündogar Mary welaýatynda 405 tonna, günorta Ahal welaýatynda 155 tonna we günbatar Balkan welaýatynda 25 tonna pile öndürmegi maksat edinýär.
Türkmenistanda ýüpek önümçiligi tut agaçlarynyň ösdürilip ýetişdirilmegi bilen başlanýar. Agaçlar ýetişenden soň, “Türkmenýüpek” daýhanlara gurçuk tohumyny paýlaýar. Bu tohumlar tut ýapraklarynda kölegede saklanýar. Tohumlardan ýüpek gurçuklary çykyp, pile öndürýänçäler tut ýapraklaryny iýýärler. Soňra bu pileler gaýnadylyp, ýüpek mata öndürilýär.
Häzirki döwürde Aşgabadyň ýüpek kelepleýji fabrigi, Türkmenabadyň ýüpek önümçilik birleşigi, Ruhabadyň panbarhat öndürýän fabrigi türkmen pilesiniň iň esasy alyjylarydyr.
